Човечките активности што доведуваат до загадување и оштетување на животната средина се од најразличен вид и меѓусебно поврзани. Во најопшта смисла, тоа се: индустријата (хемикалија, обработка на метали, храна, дрва и др.), земјоделството, енергетиката, комуналните услуги во градовите и другите населени места, превозот (копно, воздух, река и поморски), воените активности итн.

Според светската здравствена организација (СЗО) 22% од луѓето ширум светот живеат во градови кои не ги исполнуваат стандардите за квалитет на воздухот на СЗО. Аерозагадувањето повеќекратно влијае врз здравјето на луѓето, а еден од најпогодените делови е токму човековата кожа.

За штетното влијание на загадениот воздух врз овој дел од човековото тело, за начините како да се заштитиме во деновите кога воздухот е најзагаден, но и за придобивките од прочистувачите на воздух на Philips, зборуваме со д-р Наташа Теовска Митревска, специјалист дерматолог. Таа е магистер по јавно здравство и е активен член на бројни здруженија од областа на дерматологијата, алергологијата и естетската медицина, а веќе 10 години е и дел од тимот на ПЗУ „Ремедика“.

1. Големото загадувањето на воздухот е проблем со кој мака мачиме речиси секој ден во зимскиот период. Кои дерматолошки проблеми најчесто се јавуваат како резултат на енормното аерозагадување?

Зголеменото загадување на воздухот со години има големи ефекти врз човечката кожа. Кожата е изложена на ултравиолетово зрачење (UVR) и загадувачи на околината на воздухот, како што се полициклични ароматични јаглеводороди (PAHs), испарливи органски соединенија (VOCs), оксиди, честички (PM), озон (O3) и чад од цигари.

Иако човечката кожа делува како биолошки штит против про-оксидативните хемиски и физички загадувачи на воздухот, продолжената или повторувачка изложеност на високи нивоа на овие загадувачи може да има длабоки негативни ефекти врз кожата.

Изложеноста на кожата на загадувачи на воздухот е поврзана со стареење на кожата и воспалителни или алергиски состојби на кожата како што се атопичен дерматитис, егзема, псоријаза или акни, додека ракот на кожата е меѓу најсериозните ефекти. Од друга страна, некои загадувачи на воздухот (т.е. О3, азот диоксид и сулфур диоксид) и расејувачки честички (облаци и саѓи) во тропосферата ги намалуваат ефектите на пократката бранова должина УВР и значителни намалувања на УВ-зрачењето се забележани во загадениот град области.

Најголемите загадувачи на воздухот со ефекти на кожата вклучуваат сончево ултравиолетово зрачење (UVR), полициклични ароматични јаглеводороди (PAHs), испарливи органски соединенија (VOCs), азотни оксиди (NOx), честички (PM) и чад од цигари. Дејствата на разни загадувачи на воздухот можат да бидат засилени во присуство на други загадувачи на воздухот и со интеракција на УВР и да формираат главни активни компоненти на про-оксидантниот смог.

Истражувањата објавени од Агенцијата за заштита на животната средина укажуваат дека загадувачите на воздухот во затворен простор можат да бидат два до пет пати повисоки од нивоата што се наоѓаат надвор.

Загадувачите во затворениот простор, како што се материјалот од печки и камини и честички од производи од сечено дрво и изолација од пена, може да предизвикаат иритација на кожата и осип. Чекорите коишто можете да ги преземете за да ги намалите негативните влијанија врз здравјето вклучуваат подобрување на вентилацијата, овозможување на повеќе свеж воздух од отворено, одржување на влажноста на ниско ниво и употреба на производи што испуштаат пониски количини на формалдехид.

Додека во надворешниот простор, загадувачите на воздухот можат да го пробијат озонскиот слој, дозволувајќи ултравиолетовото зрачење од сонцето да помине преку горниот слој на атмосферата. Не само што ова може да доведе до карцином на кожата, туку и да ослободат слободни радикали кои се апсорбираат преку кожата и можат да влијаат врз целото тело со оштетување на клетките и да предизвикаат други болести.

2. Врз основа на вашето големо искуството кое го имате како специјалист дерматолог, која е најпогодената категорија на граѓани од загадувањето на воздухот?

Сè почесто во нашите ординации се присутни состојби кои во услови на зголемена загаденост на воздухот, состојбата која претходно ја имале им се влошила. Ефектите врз кожата можат да се манифестираат со сувост, која понатаму ќе ја наруши заштитната обвивка на кожата и ќе доведе до влез на алергени, бактериски или вирусни микроорганизми, како кај децата, така и кај возрасните.

Додека повеќето луѓе знаат дека загадувачите на отворено можат да бидат штетни за здравјето, не секој сфаќа дека загадувачите и во затворен простор можат да предизвикаат исто така и проблеми со кожата и други сериозни здравствени ризици.

Секако, најранливи категории се младата популација, адолесцентите, децата и постарите лице, како и луѓето кои веќе боледуваат од одредена болест, било да се работи за кожно заболување или заболувања од други органи.

3. Кои се вашите препораки за заштитата на кожата во деновите кога воздухот најзагаден?

Во деновите кога метеоролозите прогнозираат лоши услови за квалитет на воздухот, и мерните станици покажуваат високо ниво на аерозагаденост, облечете кошули со долги ракави кога одите на отворено. Ова ќе помогне да ги задржите честичките од загадување на воздухот надвор од вашата кожа.

Користете правосмукалка со филтер ХЕПА и правосмукалка за редовно чистење на честички од прашина што се наоѓаат во теписите и на други површини за домаќинството. Чувајте ги филтрите за климатизација чисти, за да можат да ги задржат загадувачите во затворен простор. Ставете крема фактор за сончевите зраци пред да заминете на отворено, дури и во зимско време.

Во домашни услови, препорачувам апарати за прочистување на воздух, бидејќи ниту во домот не сме целосно заштитени од загадувачите. На пазарот се нудат повеќе типови на прочистувачи, меѓутоа прочитав истражувања кои покажуваат дека Philips апаратите за прочистување воздух отстрануваат до 99,97% од загадувањето на воздухот во домот.

4. Кога ги споменавте Philips апаратите за прочистување на воздух, кои според вас се придобивките од користењето на овие апарати? Како тој влијае за заштита на кожата?

Колку што знам, Philips апаратите за прочистување во себе имаат инсталиран ХЕПА филтер, кој ги филтрира ситните честички, дури и тие со големина до 0,003 микрони. Дополнително, филтерот со активен јаглен кај овие прочистувачи ги отстранува штетните гасови, вклучувајќи ги и испарливите органски соединенија, а претфилтерот ги задржува големите честички, како што се правот или влакната од домашните миленичиња. На тој начин, овие прочистувачи успеваат речиси целосно да го отстранат загадувањето на воздухот во домот. Ова според мене претставува создавање на средина во која се елиминирани сите претходно споменати причинители за иритации на кожата и осипи и затоа топло ги препорачувам. Овие прочистувачи не само што успешно го филтрираат загадувањето во воздухот и го намалуваат ризикот од осипи, туку ги олеснуваат и симптомите на алергија и го олеснуваат дишењето на луѓето кои имаат проблеми со дишните патишта.

Сите овие предности кај прочистувачите на воздух на Philips даваат сигурност дека воздухот во домот е почист односно дека сме обезбедиле ефикасна заштита од надворешното аерозагадување и внатрешните алергени, а со тоа сме го заштитиле своето и здравјето на најблиските.