Си-ен-ен наведува дека три прашања се клучни за понатамошниот развој на ситуацијата и спроведувањето на мировниот план на Трамп од 20 точки.

Што ќе направи Хамас?

Во претходниот договор за размена на заложници, во кој помогна да се договори, Хамас го искористи прекинот на огнот за да излезе од тунелите и да ја врати контролата врз Газа.

Но, околностите сега се различни. Новиот договор им овозможува на израелските сили да останат во повеќе од половина од Појасот Газа – нешто што Хамас никогаш порано не би го прифатил. Договорот, исто така, им овозможува на странските воени сили да влезат во областите за да се осигури дека Хамас повеќе не може да дејствува таму. Договорот ужива широка поддршка од арапските и муслиманските држави и го повикува Хамас да се разоружа.

Ако Газа навистина сака да се обнови, Хамас мора да го прифати договорот во целост и да се откаже од какво било право на власт во енклавата.

Прашањето за власта во Газа

Клучен дел од договорот, покрај ослободувањето на заложниците, е воспоставувањето на привремени безбедносни сили и политичка администрација во Газа. Доколку овие структури се воспостават, планот на Трамп има шанса да успее. Ако не, Хамас на крајот би можел да ја врати власта со сила, уништувајќи ја секоја надеж за долгорочен мир и реконструкција.

Наредните недели ќе бидат клучни за да се види кои земји се подготвени да ги испратат своите сили во привремена безбедносна мисија и дали може да се создаде привремено управно тело без бесконечни политички внатрешни борби.

Охрабрувачки е што американската војска, под Централната команда (CENTCOM), веќе поставува позиции надвор од Газа за да ја следи ситуацијата и да помогне во создавањето безбедносни услови за пристигнувањето на меѓународните сили. Не се очекува американските сили да влезат во Газа, но тие ќе бидат клучни за добивање меѓународна поддршка и обезбедување успех на мисијата.

Кога станува збор за привремената влада, Си-ен-ен нагласува дека конечната одлука за учесниците ќе мора да ја донесат самите Палестинци, но дека без американско водство, процесот лесно би можел да се претвори во месеци расправии – што повторно би му користело на Хамас.

Дали постои одржлив план за обнова на Газа?

Обновата на Газа ќе трае повеќе од една деценија и ќе чини стотици милијарди долари.

Секоја надеж за обнова бара глобално координиран напор под американско водство, со учество на палестински претставници кои не се поврзани со Хамас, и финансиска и логистичка помош од американските сојузници.

Доколку Хамас одбие да ги напушти областите над израелските линии на разграничување, тој ќе биде оној што ќе ја блокира обновата, анализира Си-ен-ен, бидејќи повеќето земји нема да се осмелат да инвестираат во област каде што Хамас ја задржува вооружената контрола.

Фокусот на Америка останува на спроведувањето на планот на Трамп. Планот, за кој Египет, Катар и Турција помогнаа да се преговара со САД, сè уште има голем број нерешени прашања – првенствено кој ќе управува со опустошената Газа, како ќе се спроведе разоружувањето на Хамас и повлекувањето на израелската армија.

Нетанјаху сè уште има простор за маневрирање

Според договорот, повлекувањето на израелските сили е условено со разоружување на Хамас, давајќи му простор на премиерот Бенјамин Нетанјаху да тврди дека Израел го задржува правото да преземе воена акција доколку е потребно, што би можело да доведе до нова ескалација во догледна иднина.

Главниот преговарач на Хамас, Калил ал-Хаја, минатата недела изјави дека американските и меѓународните посредници гарантирале дека „овој договор трајно ја завршува војната“, но не беше јасно каква форма добија тие гаранции.

„Договорот изгледа како пат кон палестинска државност, но тоа е држава каде што Хамас нема место“, рече Бурџу Озчелик, аналитичарка за безбедност на Блискиот Исток во лондонскиот институт RUSI. „Колку е подготвен Хамас да го прифати тоа и да го почитува договорот во наредните недели и месеци е големо прашање“, додаде таа.

Озчелик верува дека Израел ќе го задржи „своето право да дејствува во Газа“ ако смета дека неговата безбедност или граничните заедници се загрозени.

„Во исто време, мора да постои тело кое ќе управува со Газа, за да обезбеди ред, безбедност и хуманитарна помош“, вели таа. Озчелик заклучува дека Египет и Турција ќе мора да преземат улога во транзицискиот период. „Сите актери сега сакаат да покажат дека прават сè што можат за да функционира планот на Трамп.“