Трамп во вторник објави „огромни“ нови санкции насочени кон рускиот Лукоил и државниот Роснефт, првите американски санкции врз Москва откако тој ја презеде функцијата. Иако деталите за мерките сè уште се разработуваат, тие теоретски би можеле да ги принудат двете компании да го продадат имотот и да ги прекинат преостанатите испораки на нафта преку цевководи до Европа, пишува Политико.

„Ова е значаен чекор“

„Ова е значаен чекор“, рече Кимберли Донован, експертка за санкции во тинк-тенкот „Atlantic Council“, додавајќи дека потегот „ќе ги принуди европските земји и компании кои продолжија да увезуваат енергија да ги преиспитаат тие трансакции“ до 21 ноември, кога санкциите ќе стапат на сила.

Најавата доаѓа еден месец откако Трамп ја критикуваше Европа за нејзините „неоправдани“ континуирани купувања на руска енергија, што му обезбедува на Кремљ четвртина од неговиот воен фонд, и издаде ултиматум: „Подготвен сум да воведам големи санкции врз Русија кога сите земји-членки на НАТО ќе се согласат да го сторат истото и кога сите земји-членки на НАТО ЌЕ ПРЕСТАНАТ ДА КУПУВААТ НАФТА ОД РУСИЈА“. Сега тоа и го направи.

Удар за Москва, но не и нокаут

За Москва, новите санкции ќе значат моментална болка, но малку е веројатно нема да ги сузбијат нејзините воени напори во Украина. Роснефт и Лукоил сочинуваат околу две третини од 4,4 милиони барели сурова нафта што Русија ги извезува секој ден, според Дејвид Фајф, главен економист во консултантската компанија Аргус Медиа.

Санкциите се закануваат да елиминираат „половина“ од тие резерви со спречување на продажбата во долари, клучната валута за меѓународна трговија со нафта.

Лукоил, особено, ќе биде „значително оштетен“, рече поранешен извршен директор на компанијата кој зборувал под услов да остане анонимен. Компанијата веројатно ќе мора да продаде удели во проекти од Египет до Ирак, што би можело да влијае на до 20 отсто од нејзините приходи.

„Ова ќе го закомпликува извозот, но…“

Сепак, повеќето кинески и индиски купувачи веројатно ќе продолжат да увезуваат руска нафта поради пониските цени и ограничените алтернативи, смета Хомајун Фалакшахи од „Кплер“. По почетниот застој, „повеќето купувачи би се вратиле на купување“ со наоѓање заобиколни решенија. Владимир Милов, поранешен руски заменик-министер за енергетика, се согласува: „Ова ќе го закомпликува извозот и трговијата, но овие компании веќе имаат алтернативни работни шеми, така што штетата ќе биде ограничена“.

Самиот Путин вчера призна дека санкциите се „сериозни“, осудувајќи ги како „непријателски чин“.

Крај на Лукоил во Европа?

Една област каде што мерките ќе имаат јасен ефект е Европа. Откако Москва ја започна својата инвазија врз Украина пред повеќе од три години, ЕУ се обидува да ја прекине својата енергетска зависност од Русија. Брисел веќе воведе ембарго за руска нафта, гориво и јаглен што пристигнуваат по морски пат, а уделот на рускиот гас на пазарот е намален од 45 на 13 отсто.

Роснефт е во голема мера продаден во Европа, но Лукоил е друга приказна. Најголемата руска приватна нафтена компанија управува со стотици бензински пумпи низ цела ЕУ, поседува рафинерии во Романија и Бугарија и ги снабдува Унгарија и Словачка, кои и понатаму силно се потпираат врз Москва.

„Огромен сигнал до европските банки“

Сега работите ќе се променат. Министерството за финансии на САД соопшти дека „може“ да воведе санкции врз секој што работи со руски компании, што значи дека ниедна европска банка повеќе нема да обработува плаќања за нив.

„Тоа ќе испрати огромен сигнал до европските банки и компании дека навистина треба да се повлечат“, рече Донован. Европската комисија, исто така, размислува за сопствена забрана за трансакции против Лукоил.

За Унгарија и Словачка, ова предизвикува стравувања од целосно прекинување на снабдувањето. Еден словачки функционер призна дека спроведувањето санкции „ќе доведе до запирање на увозот“ и дека неговата влада „најверојатно“ ќе побара изземање од Вашингтон.

Последиците веќе се чувствуваат: финската енергетска компанија „Несте“ ги прекина испораките до подружницата на „Лукоил“. Романскиот државен секретар за енергетика, Кристијан Бушои, изјави дека „Лукоил“ сега има „обврска“ да ја продаде својата рафинерија „Петротел“, додека холандската влада ја гледа продажбата на уделот на „Лукоил“ во рафинеријата „Зеланд“ како „најверојатно сценарио“.

Во Бугарија, рафинеријата „Нефтохим“ „ќе мора да престане со работа на 21 ноември“ ако не се продаде.

„Ќе мора да се продадат“, заклучи поранешен извршен директор на „Лукоил“, додавајќи дека тоа би било „катастрофално“ за компанијата.