Нови истражувања откриваат дека дисфункцијата на сетилото за мирис е поврзана со најмалку 139 различни медицински состојби.

Кај многу здравствени состојби, губењето на мирисот може да се појави пред појавата на други симптоми – што често може да биде рано предупредување за посериозен проблем.

Состојбите поврзани со губење на мирисот вклучуваат:

• Алцхајмерова болест

• Анксиозно нарушување

• Биполарно нарушување

• Депресија

• Рак на мозокот

• Изложеност на тешки метали

• Хантингтонова болест (хронична и прогресивна невродегенеративна болест)

• КОВИД-19

• Менопауза

• Мултиплекс склероза

• Опсесивно-компулсивно нарушување (ОКН)

• Посттрауматско стресно нарушување (ПТСН)

• Шизофренија

Зголемено хронично воспаление и здравствени состојби

• „Загубата на сетилото за мирис е поврзана со зголемени нивоа на хронично воспаление, што може да го зголеми ризикот за развој на многу здравствени состојби“, вели д-р Мајкл Леон, професор емеритус по невробиологија и однесување на Универзитетот во Калифорнија.

Додека точните механизми преку кои губењето на мирисот влијае на мозокот сè уште се истражуваат, тоа може да биде важен сигнал дека е потребна медицинска проверка, велат истражувачите.

• „Секој проблем со мирисот може да укаже дека нешто не е во ред со мозокот“, објаснува д-р На Ма.

Фактори кои придонесуваат за губење на мирисот

Многу фактори можат да доведат до губење на мирисот, како што се синусни инфекции, загадување на воздухот и пушење. Но, во некои случаи, проблеми со мозокот може да бидат клучна причина, нагласува д-р Ку (Тереза) Тјан, научен соработник на Националниот институт за стареење.

• „Врската помеѓу губењето на мирисот и нарушувањата на расположението и невродегенеративните заболувања, како што е Алцхајмеровата болест, може да се објасни преку распаѓањето на мозочните клетки и појавата на патологија“, вели таа.

Врската помеѓу мирисите и емоциите

• „Кај нарушувања на расположението, како што се анксиозноста и депресијата, загубата на мирис може да има дополнителни негативни ефекти бидејќи олфакторниот систем е директно поврзан со деловите на мозокот кои управуваат со задоволството и емоциите“, вели д-р Џајант Пинто од Универзитетот во Чикаго, кој не бил дел од истражувањето.

Третман на губењето на мирисот и здравјето на мозокот

Истражувачите посочуваат дека е можно да се спречат или намалат многу невролошки, когнитивни и сетилни проблеми поврзани со губењето на мирисот преку третман познат како „обука на сетилото за мирис“.

Овој третман може да вклучува ароматерапија или изложеност на есенцијални масла и специфични мириси, со цел да се стимулираат невротрансмитерите во мозокот, да се намали воспалението и да се подобри меморијата.

• „Збогатувањето на олфакторниот систем не само што го подобрува чувството за мирис, туку и преку стимулирање на ова сетило, ги активира деловите од мозокот одговорни за меморијата и емоциите, одржувајќи ги здрави“, истакнува д-р Леон.