На северот од Истра, на рид опкружен со лозја, шуми и речиси заборавена тишина, се наоѓа Хум, град кој со гордост ја носи титулата најмал град во Европа. Со едвај триесетина жители, Хум не е само куриозитет на картата, туку автентичен и жив споменик на историјата и традицијата, место каде минатото не се чува во витрини, туку се чувствува во секоја улица, камен и ѕид, пишува „Јутарњи“.

Траги од средниот век

Хум првпат се спомнува во пишаните извори во 12 век, кога имал значајна улога како феудално упориште. Неговата историја се чита уште при самиот влез: градот е опкружен со масивни камени ѕидини, а големата градска порта од 1562 година, украсена со релјефи, сведочи за векови бурни настани и чести промени на власта. И покрај своите скромни димензии, Хум ја зачувал јасната и препознатлива урбана структура, која и денес го издвојува од бројните села и населби низ Европа.

Внатре во ѕидините – живот во мало

Внатре во градските ѕидини се наоѓаат само неколку камени куќи, мала градска ложа и црквата „Успение на Пресвета Богородица“, чија камбанарија доминира над панорамата и служи како природна ориентациска точка. Во Хум сè е промислено — просторот е мал, но секој детаљ има своја намена и сопствена приказна. Токму таа компактна целина му дава на градот посебна атмосфера на место кое, и покрај времето, останало верно на себе.

Единствен избор на градоначалник

Необичниот начин на избор на градоначалник особено ги интригира посетителите и историчарите. Секоја година, втората недела во јуни, Хум го избира својот градоначалник според древен ритуал. Гласањето се спроведува со помош на дрвени стапчиња со засечоци — метод кој со векови не се променил. Овој обичај не е туристичка претстава, туку жива традиција што се пренесува од колено на колено и претставува силен симбол на истрајноста на локалниот идентитет.

Хум денес – мир и култура

Денес, Хум е омилена дестинација за патници кои бараат мир, автентичност и допир со историјата. Посетителите доаѓаат да прошетаат по главната улица, долга само неколку десетици метри, да уживаат во локалната кујна и да ја вкусат прочуената хумска ракија од имела — биска, по која градот е надалеку познат.

Мал град со голема приказна

Иако најмал во Европа, Хум е силен потсетник дека големината не го одредува значењето. Неговата вредност се крие во зачуваната традиција, мирот што го нуди и доследноста со која му пркоси на забрзаниот ритам на современиот свет. Хум не е само точка на картата — тој е доживување, спомен и тивка лекција за важноста на корените, дури и кога ги чува град со само неколку десетици жители.