Некои економисти и инвеститори предупредуваат за дефицитот со години. Оваа година, Волстрит, исто така, почна да е претпазлив бидејќи царините и даночните закони на претседателот Доналд Трамп ја поттикнаа волатилноста на пазарот на обврзници, кој инаку е тивка основа на американската и глобалната економија.

„Промената е незамислива – а потоа се случува одеднаш“

Инвеститорите се сè повеќе загрижени поради можноста „големиот, убав“ даночен закон на Трамп да изврши притисок врз федералниот долг во време на неизвесност за иднината на економијата и привлечноста на американските средства.

Во мај, каматната стапка што владата на САД мора да им ја плати на инвеститорите за 30-годишен заем се искачи на највисоко ниво од 2023 година. Тоа е затоа што инвеститорите или ги продадоа или одбија да ги купат обврзниците и побараа повисока такса во замена за она што се чинеше дека е поризичен заем за владата на САД, пишува „CNN“.

Далио е најновиот милијардер кој предупредува за долгот и дефицитот на Америка, загрижен дека огромниот национален долг ќе ги загрози трошоците за основни услуги и ќе остави ослабена економија која не може да функционира за своите граѓани.

„Иако промените се случиле многу пати во историјата, повеќето креатори на политики и инвеститори мислат дека нивните сегашни околности и монетарен систем нема да се променат. Промената е незамислива – а потоа се случува одеднаш“, пишува Далио во книгата.

Што е „спирала на смртта“?

Повисок дефицит значи дека Министерството за финансии можеби ќе мора да продава повеќе обврзници за да ги финансира своите трошоци и каматни плаќања. „Спирала на смртта“ опишува ситуација кога владата треба да издаде повеќе обврзници за да собере пари за да ги отплати постојните долгови, но се соочува со помала побарувачка и мора да им плаќа на инвеститорите сè повеќе и повеќе камата како тие тоа би го платиле.

„Спиралата на растечки каматни стапки која води до влошување на кредитниот ризик, што води до помала побарувачка за обврзници, а тоа пак до повисоки каматни стапки, е класична „спирала на смртта“ на долгот“, напомнал Далио.

Повисоките каматни стапки што инвеститорите ги бараат за да позајмат владини пари оставаат помалку пари за водење на земјата, ги зголемуваат каматните стапки за потрошувачите и бизнисите и генерално ја оставаат земјата со помалку можности за собирање готовина.

Берзата ги поздрави намалувањата на даноците на Трамп за време на неговиот прв мандат

„За мене, тоа сугерира дека американските креатори на политики треба да бидат повеќе, а не помалку, конзервативни во управувањето со финансиите на владата, бидејќи најлошото нешто би било нејзините финансии да бидат во лоша состојба во тешки времиња“, тврди Далио.

„Моменталниот дефицит на САД е на неодржлив пат и е поголем отколку што пазарот може да поднесе“, изјавил Далио на 22 мај во Њујорк, пред објавувањето на неговата книга. Тој истакна како предвидува дека ќе бидат потребни околу три години пред САД да се најдат во „критична ситуација“. „Мислам дека треба да се плашиме од пазарот на обврзници. Можам да ви кажам дека ова е многу, многу сериозно“, порачал тој тогаш. Берзата ги поздрави намалувањата на даноците на Трамп за време на неговиот прв мандат. Но, она што ја прави ситуацијата поинаква овој пат е зголемувањето на дефицитот, додека товарот на федералниот долг нагло се зголеми. Односот на федералниот долг кон бруто домашниот производ пораснал од 104% во 2017 година на 123% во 2024 година, според податоците од Министерството за финансии.