Пет клучни правила за здрав појадок: Вашиот мозок ќе работи со полн капацитет цел ден – тврдат нутриционистите

Точка

20/10/2025

10:24

1.290

Големина на фонт

а а а

Кога појадуваме, му даваме енергија не само на телото, туку и на мозокот. Добро испланираниот утрински оброк може да ви помогне да се фокусирате, да останете будни, па дури и да се сетите каде ја оставивте вашата омилена шишенца со вода, пишува „Eatingwell“.

„По ноќ на постење, на вашиот мозок му се потребни гориво и хранливи материи за да остане остар и да ви помогне да се концентрирате, а прескокнувањето на појадокот може да ве направи поспани и без енергија во текот на целиот ден“, објаснува регистрираната диететичарка Лорен Манакер.


Она што го јадеме, вели таа, „е од клучно значење“, но исто толку важно е и тоа што го правиме пред да го земеме првиот залак. А и она што не го јадеме, додава, исто така е значајно.

Затоа постои формула за совршен појадок за да може вашиот мозок да функционира што е можно подобро. Во продолжение следи петчекорен план.

1. Пијте вода пред кафето

„Хидратацијата е клучна за функционирањето на мозокот, а дури и блага дехидрација може да ја намали концентрацијата, менталните перформанси и вниманието“, вели регистрираната диететичарка и нутриционистка Ен Данахи.

Истражувањата покажуваат дека недоволниот внес на вода може негативно да влијае на брзината на обработка на информации, меморијата и вниманието.


Иако кафето содржи вода, чаша чиста вода пред него ќе ви помогне да ја одржите рамнотежата на течности во организмот.

Колку треба да пиете? Данахи советува да испиете една чаша пред кафето, а потоа по една чаша на секои 1–2 часа во текот на денот.

2. Комбинирајте протеини со јаглехидрати

Појадокот е многу подобар избор за мозокот отколку да се прескокне. Едно истражување покажало дека постарите лица кои прескокнувале појадок 1–2 пати неделно имале полоши резултати на когнитивни тестови отколку оние кои редовно појадувале.

Меѓутоа, важен е и квалитетот на оброкот. Класични намирници како житарки, тост, овошје или овесна каша обезбедуваат јаглехидрати кои претежно се гориво за мозокот, но клучно е да се обезбедат и протеини.


„Протеините помагаат во стабилизирање на нивото на шеќер во крвта кога се комбинираат со јаглехидрати, со што се одржува енергијата и концентрацијата“, објаснува диететичарката Џејми Ли Макинтајер.

Добри извори на протеини за појадок се свежо сирење, јогурт, обезмастено млеко, сојино млеко, јајца, лосос или туна.

Сепак, не треба целосно да се избегнуваат јаглехидратите.

„За правилно функционирање на мозокот е потребна мешавина од хранливи материи, а најважна меѓу нив е глукозата. Ако некогаш сте прескокнале оброк и се чувствувале уморно, вртоглаво или 'гладно', тоа било поради ниско нивo на глукоза“, вели Данахи.

3. Јадете бобинки

Бобинките се богати со влакна, минерали, витамини и полифеноли кои ја поддржуваат здравата функција на мозокот. Нивните интензивни бои – пурпурна, црвена и сина – потекнуваат од антоцијани, моќни антиоксиданси кои можат да го подобрат памтењето и когнитивните функции со зголемување на протокот на крв во мозокот.

Можете да ги јадете во текот на целиот ден, но се одличен додаток за појадок.


„Додајте ги во овесни снегулки, смути, грчки јогурт или посипете ги преку гранола и јаткасти плодови“, советува Данахи.

Боровинки, капини, малини и јагоди се одличен избор, а кога свежи не се достапни, замрзнатото овошје е исто така добро.

4. Јадете јајца

Јајцата не се само добар извор на протеини – тие содржат и хранливи материи кои помагаат во работата на мозокот. Особено се богати со холин, кој е важен за памтење, концентрација и расположение. Сепак, повеќето луѓе внесуваат недоволно холин, предупредува Манакер.

Истражувањата покажале дека зголемениот внес на холин го подобрува когнитивното функционирање, вклучувајќи вербално и визуелно паметење.

Бидејќи телото не произведува доволно холин, мора да го внесуваме преку храна или суплементи. Едно големо јајце обезбедува околу 27% од дневната препорачана вредност.

„Започнете го утрото со јајца – со зеленчук, на тост со авокадо или во едноставен омлет со вашите омилени додатоци“, советува Манакер.

5. Ограничете го додадениот шеќер


Иако глукозата е основното гориво за мозокот, најдобро е да се внесува преку овошје и цели житарки, а не преку намирници со додаден шеќер.

Прекумерниот шеќер е поврзан со полошо когнитивно функционирање, вклучувајќи планирање, фината моторика и брзина на обработка на информации. Дополнително, додадениот шеќер се апсорбира брзо и предизвикува нагли скокови и падови на енергијата.

Бидејќи многумина појадуваат храна со висок процент на шеќер, тоа може да придонесе за подоцнежно прејадување и чувство на исцрпеност.