Пронајден е најстариот воздух на планетата Земја: Ќе останете без зборови кога ќе дознаете колку е стар

Точка

03/11/2025

17:11

399

Големина на фонт

а а а

Научниците го открија најстариот познат примерок воздух на Земјата, заробен во древен мраз од Антарктикот, кој датира од пред околу 6 милиони години. Откритието, објавено во престижно научно списание, дава непроценливи податоци за климата и атмосферата од времето кога нивоата на јаглерод диоксид биле слични на денешното, но планетата била значително потопла.

Според истражувањето кое го објави „Саенс алерт“ (ScienceAlert), тим од меѓународни експерти анализирал воздушни меурчиња од ледено јадро извлечено од длабочините на Антарктикот. Овие меурчиња, формирани за време на леденото доба пред милиони години, содржат гасови што биле присутни во атмосферата за време на миоценот – геолошки период помеѓу 23 и 5,3 милиони години.


„Ова е најстариот воздух што некогаш сме го измериле“, рече водечкиот автор на студијата, д-р Џон Хигинс од Универзитетот Принстон. „Ни овозможува да ги реконструираме условите на Земјата пред да еволуираат современите луѓе и повеќето современи животински видови.“

Клучните наоди покажуваат дека концентрацијата на јаглерод диоксид (CO₂) во тој период била помеѓу 300 и 400 делови на милион (ppm), што е споредливо со денешните нивоа од околу 420 ppm. Сепак, и покрај сличните вредности, глобалната температура била за 3-4 степени Целзиусови повисока, а нивото на морето било дури 20 метри над сегашното ниво. Ова укажува дека денешните емисии на стакленички гасови може да доведат до слични драматични промени во иднина.

Истражувачите користеле напредни техники, вклучувајќи масена спектрометрија, за прецизно мерење на составот на гасовите во меурчињата. Мразот е извлечен од проектот Алан Хилс, каде што претходно беа пронајдени примероци постари од 2,7 милиони години, но ова ново откритие ги поместува границите уште неколку милиони години наназад. Откритието има пошироки импликации за разбирање на климатските промени.


„Ако Земјата била потопла со слични нивоа на CO₂, тоа значи дека постојат и други фактори – како што се положбата на континентите или океанските струи – кои влијаеле на климата“, објаснува коавторот на студијата, проф. Џозеф Мекманус од Универзитетот во Минесота.


Научната заедница го поздравува ова откритие како чекор напред во палеоклиматологијата. Сепак, предизвиците остануваат: длабинското дупчење на мраз е технички сложено и скапо, а климатските промени го забрзуваат топењето на антарктичкиот мраз, што ги загрозува идните примероци. Ова истражување нè потсетува на итноста на борбата против глобалното затоплување. Додека светот се соочува со рекордни температури, древниот воздух од минатото служи како предупредување за иднината.